Jak działa kriokomora i dlaczego korzysta z niej tak wielu sportowców?

Krioterapia, inaczej leczenie zimnem, to zabieg, który doskonale sprawdza się w leczeniu dolegliwości bólowych, stanów zapalnych i obrzęków. Bardzo często korzystają z niego sportowcy. Na czym polega krioterapia? Jakie są wskazania i przeciwwskazania do tego typu kuracji.

Krioterapia miejscowa i ogólna

Do czynienia możemy mieć z dwoma rodzajami krioterapii: miejscową oraz ogólną. Którą z nich wybrać? Wszystko zależy od dolegliwości, z jakimi boryka się dana osoba. Jeżeli chodzi o krioterapię miejscową, opiera się ona o wykorzystanie specjalnego urządzenia wyposażonego w krioaplikator, który umieszcza się w niewielkiej odległości od chorego rejonu ciała, a następnie schładza przy pomocy ciekłego azotu, lodu lub wody.

Jak krok po kroku wygląda taka kuracja? W pierwszej kolejności następuje nagłe obkurczenie naczyń krwionośnych. Do czynienia mamy wówczas także z redukcją temperatury tkanek oraz spowolnieniem procesów przemiany materii. Następnie dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, co sprawia, że krew jest w stanie krążyć znacznie szybciej. Zaobserwować można wówczas zmniejszenie obrzęków i krwiaków, intensywne oddawanie ciepła oraz spowolnienie przewodnictwa nerwowego.

Jeżeli chodzi natomiast o krioterapię ogólną, jest ona przeprowadzana w specjalnej kriokomorze, do której wchodzi osoba poddająca się zabiegowi. Jako że wykonywany jest on w temperaturze poniżej -100 stopni Celsjusza, pacjent w jego trakcie powinien mieć założone grube rękawiczki i skarpetki. Personel przeprowadzający zabieg przez cały czas utrzymuje kontakt z osobą znajdującą się w komorze, dzięki czemu w dowolnym momencie może on zostać przerwany. Po wyjściu z komory pacjent udaje się na salę gimnastyczną, gdzie ćwiczy przez około 20–40 minut. W tym czasie do wyziębionych komórek, mięśni oraz organów dociera silnie utleniona krew, która dodaje organizmowi energii. To doskonały sposób na rozciągnięcie mięśni, zlikwidowanie przykurczy, usprawnienie stawów oraz poprawę odporności organizmu i nastroju. Efekty tego typu utrzymują się nawet przez 6 godzin po wykonanym zabiegu.

Wskazania i przeciwwskazania do krioterapii

Wskazaniami do leczenia zimnem są m.in.: choroby reumatyczne tkanek mięśni, reumatoidalne i reaktywne zapalenie stawów, zapalenie okołostawowe ścięgien, ból kręgosłupa, stany pourazowe, zwichnięcia, stwardnienie rozsiane, uszkodzenia stawu kolanowego, choroba Parkinsona, depresja oraz przewlekłe zmęczenie. Jeżeli chodzi natomiast o krioterapię miejscową, zalecana jest w szczególności tym pacjentom, którzy borykają się ze stanami pourazowymi, obrzękami po złamaniach i zwichnięciach, mocnymi stłuczeniami, przeciążeniami układu kostno-stawowego, przykurczami i zwyrodnieniem stawów, rwą kulszową, napadami dny moczanowej oraz hemoroidami.

Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do krioterapii są: zapalenie żył głębokich, stan pozawałowy, stany zapalne naczyń krwionośnych, choroby nerek oraz pęcherza moczowego, choroby nowotworowe, zatory tętnicze, zaburzenia rytmu serca, niewydolność krążenia, choroby dróg oddechowych, nadczynność i niewyrównana niedoczynność tarczycy, zespół Raynauda, zespół Sudecka, gorączka, otwarte rany oraz uczulenie na zimno. Z krioterapii nie powinny korzystać dzieci do 10. roku życia oraz osoby po 65. roku życia, które posiadały zakrzepy żylne.

Krioterapia w medycynie sportowej

Dlaczego tak wielu sportowców decyduje się na kurację zimnem? Do jej zalet zaliczyć można między innymi: wspomaganie treningu siłowego oraz wytrzymałościowego, wspomaganie leczenia po urazach tkanek miękkich i stawów (takich jak stłuczenia, zwichnięcia, czy skręcenia), przyspieszanie regeneracji organizmu po wysiłku, profilaktyka przetrenowania, relaksacja mięśni, minimalizacja obrzęków, krwawień i analgezji, obniżanie poziomu lęku oraz nadpobudliwości, a także wzrost aktywności psychicznej.

Na zdjęciu wyróżniającym: australijski rugbysta Sekope Kepu; foto: Dan Mullan / Getty Images