Pogromca bramek widmo. Na czym polega technologia goal-line?

Nowoczesne rozwiązania technologiczne pozwalają na bardziej sprawiedliwe prowadzenie zawodów w różnych dyscyplinach sportu. Rewolucyjny system monitoringu ruchów piłki nie ominął także świata futbolu. Co to jest goal-line technology i jak działa?

Jak system goal-line technology trafił do zawodowego sportu?

System goal-line technology pojawił się w profesjonalnych rozgrywkach piłki nożnej stosunkowo niedawno. Dopiero w 2012 roku Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej oficjalnie zatwierdziła jego użycie, dostosowując do niej przepisy gry. Używanie goal-line jest dopuszczane podczas meczów na poziomie międzynarodowym, jednak nie jest obowiązkowe. Korzystanie z tej innowacji jest szczególnie widoczne w topowych ligach krajowych, aczkolwiek nie wszystkie kluby decydują się na zainstalowanie nowoczesnego systemu. Technologię goal-line można na stałe zobaczyć podczas rozgrywek Bundesligi, Serie A czy Premier League. Standardem technicznym stało się wprowadzanie goal-line na poziomie najważniejszych i najbardziej prestiżowych turniejów piłkarskich na świecie, takich jak Liga Mistrzów, Mistrzostwa Świata lub Europy – zarówno podczas zmagań mężczyzn, jak i kobiet.

Istotnym aspektem jest fakt, że informacja uzyskana z programu ma stanowić jedynie informację dla sędziego, który samodzielnie podejmuje ostateczną decyzję o ewentualnym uznaniu gola. Przepisy, które pozwalają na stosowanie zaawansowanej technologii, dotyczą możliwości modyfikacji ramy bramki oraz korzystania ze specjalnych piłek, a także wymagają wcześniejszego przetestowania sprawności całego sprzętu tuż przed początkiem każdego meczu. Co więcej, system musi natychmiast wykazać czy piłka przekroczyła linię bramki i dokładnie określić jej pozycję.

Jak działa technologia goal-line?

Sygnalizacja zdobycia gola ma precyzyjnie wykazać, czy piłka przekroczyła w całości linię bramkową pomiędzy słupkami oraz poniżej poprzeczki i kiedy to się stało. Specjalne kamery monitorujące i nagrywające ruch piłki są umieszczone na całym boisku. Jest to zazwyczaj około 14 urządzeń, w większości zamontowanych w pobliżu obu bramek. Dzięki temu system uzyskuje wszechstronny obraz liczący kilka tysięcy klatek na sekundę. Nagrany obraz przekazywany jest do komputera, który nanosi ruch piłki na mapę 3D. W ten sposób system jest w stanie dokładnie określić położenie piłki i stwierdzić, czy w całości przekroczyła ona linię bramkową. Po umieszczeniu piłki w bramce program natychmiast wysyła informację zwrotną głównemu sędziemu, który może oficjalnie potwierdzić zdobycie gola. W precyzyjnym odtworzeniu położenia piłki pomagają także czujniki umieszczone w jej wnętrzu.

Zebrane dane pozwalają na niemal stuprocentową bezbłędność systemu, choć i pomyłek nie zabrakło – nawet podczas najważniejszych turniejów piłkarskich na świecie. Jedną z głośniejszych medialnie sytuacji była sytuacja, gdy system mylnie potraktował kolor koszulki bramkarza jako ruch piłki i w efekcie automatycznie uznał przekroczenie linii bramkowej. Właśnie na wypadek tego typu uchybień programu sędzia musi samodzielnie podejmować decyzje. Co więcej – podobnie jak w przypadku systemu VAR – może sprawdzić obraz i obiektywnie ocenić zaistniałą na boisku sytuację.

Goal-line technology – korzystne rozwiązanie technologiczne czy zbędna pomoc?

Choć system goal-line technology działa w profesjonalnej piłce nożnej od kilku lat, to nie milkną głosy specjalistów, którzy negatywnie oceniają ten program. Krytycy podkreślają, że nowoczesna technologia eliminuje ludzką ingerencję w rozgrywkę i zabiera satysfakcję z debatowania nad ewentualnym błędem. Zasadność tego typu argumentów stanowczo podważają zwolennicy goal-line, którzy dostrzegają większą sprawiedliwość i zmniejszenie ryzyka popełnienia przez sędziego prostego błędu.

Kontrowersje wokół GLT dotyczą także kosztów ponoszonych w związku z instalacją i prowadzeniem kontroli linii bramkowej. Z uwagi na ograniczony budżet większość klubów z europejskich lig nie jest w stanie zapłacić za montaż i obsługę systemu, a ta wiąże się z bardzo dużymi kosztami. Szacuje się, że koszt instalacji wynosi od 250 tysięcy euro wzwyż. Do tych cen należy także doliczyć kolejnych kilka tysięcy wydawanych podczas każdego meczu. Alternatywą dla nowoczesnej technologii ma być inwestycja w szkolenie sędziów liniowych oraz umieszczenie ich zwiększonej liczby na boisku. W perspektywie pandemii koronawirusa rozwiązanie to wydaje się jednak znacznie mniej prawdopodobne.

Foto wyróżniające: Ranjithsiji, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons