Jak działa VAR i kiedy jest wykorzystywany?

VAR (Video Assistant Referee), nazywany również wideoweryfikacją, jest stosowanym od 2016 roku systemem pomocniczym wykorzystywanym podczas meczów piłki nożnej, który ma za zadanie chronić przed błędami popełnianymi przez sędziów. Obsługiwany jest przez tak zwanych sędziów VAR, inaczej asystentów wideo. Na czym dokładnie polega ten system? W jakich sytuacjach znajduje zastosowanie?

Kiedy VAR znajduje zastosowanie?

W jakich sytuacjach dopuszczalne jest skorzystanie z wideoweryfikacji? Możliwe jest to wyłącznie w sytuacji, w której sędzia popełnił oczywisty błąd lub pominął poważne zdarzenie. Mowa tutaj o bramce lub jej braku, rzucie karnym lub jego braku, bezpośredniej czerwonej kartki oraz błędnej identyfikacji zawodnika.

Jeżeli chodzi o pierwszą z wymienionych powyżej sytuacji, w momencie której jedna z drużyn zdobyła bramkę, sędziowie VAR zobowiązani są do sprawdzenia, czy w chwili zdobycia gola lub podczas budowania ofensywnej akcji, drużyna atakująca nie popełniła żadnego przewinienia. Gdy zaobserwują oni niezgodne z przepisami zdarzenie, muszą poinformować o tym sędziego. Ten natomiast powinien anulować bramkę i wznowić grę do popełnionego przewinienia. Dotyczy to zarówno spalonego, faulu, jak i zagrania ręką. Niezwykle ważne jest tutaj to, aby domniemane przewinienie było ewidentnym i oczywistym błędem arbitra. Dotyczy to także sprawdzenia, czy piłka wpadła całym obwodem do bramki lub, czy nie znalazła się poza boiskiem podczas trwania akcji. Przeprowadzane tutaj czynności obejmują także kontrolę wykonania rzutu karnego.

Co do rzutu karnego lub jego braku, sędziowie VAR zobligowani są do przeanalizowania, czy podczas budowania akcji nie doszło do żadnego przewinienia ze strony drużyny atakującej. Sprawdza się tutaj także, czy faul był prawidłowy i czy doszło do niego w polu karnym. Asystenci wideo kontrolują również, czy arbiter nie zauważył przewinienia, za które powinien zostać przyznany rzut karny. Gdy zostanie odwołany, sędzia powinien anulować pokazaną kartkę. Jeżeli faul polegał na przykład na agresywnym zachowaniu zawodnika, pomimo odwołania decyzji kartka musi zostać podtrzymana.

Następna z sytuacji analizowana przez sędziów VAR to bezpośrednia czerwona kartka. Aby mogli ją odwołać, arbiter musi popełnić oczywisty błąd. Dodatkowo sprawdzają każdą z sytuacji, która mogłaby potencjalnie skutkować bezpośrednią czerwoną kartką.

Asystenci wideo zajmują się również kwestią, jaką jest błędna identyfikacja zawodnika. Zapis ten odnosi się zarówno do żółtej, jak i czerwonej kartki. Sędziowie VAR sprawdzają, czy sędzia ukarał za popełnione przewinienie właściwego gracza.

Jak wyglądają procedury systemu VAR?

Co jeszcze warto wiedzieć na temat systemu VAR? Za wideoweryfikację odpowiada co najmniej 2 sędziów. Jeden z nich jest arbitrem VAR, a pozostali – asystentami. Dodatkowo w centrum obsługi VAR – u znajduje się operator powtórek. Sędzia VAR wybiera najlepszą powtórkę prezentującą konkretne zdarzenie, a następnie prezentuje ją sędziemu boiskowemu. Może on poprosić o przedstawienie jej w innym tempie lub z odmiennej perspektywy. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że ostateczna decyzja zawsze należy do sędziego danego spotkania.

Sędziowie VAR kontrolują każdą z decyzji sędziego, która może podlegać interwencji. Dzięki temu, że go słyszą, wiedzą, w jaki sposób zinterpretował konkretne zdarzenie. Mogą skontrolować, czy to, co widział arbiter i w jaki sposób to ocenił, znajduje odzwierciedlenie w powtórkach. VAR jest w stanie analizować decyzję sędziego również podczas trwania akcji. Gdy potwierdzi się prawidłowość decyzji boiskowej, gra nie musi zostać wstrzymana. Jeśli zaś akcja zostaje przerwana, rozgrywka musi zostać wstrzymana. Sędzia jest wówczas zobowiązany do pokazania złapania się za słuchawkę, że sędziowie VAR analizują daną sytuację.

Zdjęcie wyróżniające: Rlwjones / Wikipedia